وبلاگ کوهنوردی نیشابور و نیشابوری ها

<--به اولین وبلاگ ورزشی نیشابور و جامع ترین باکس اطلاعاتی کوهنوردی نیشابور خوش آمدید-->

وبلاگ کوهنوردی نیشابور و نیشابوری ها

<--به اولین وبلاگ ورزشی نیشابور و جامع ترین باکس اطلاعاتی کوهنوردی نیشابور خوش آمدید-->

بهمن شناسی


مقدمه :

یکی از بزرگترین خطراتی که کوهنوردان و اسکی بازان را در زمستان تهدید میکند ریزش بهمن است .با شروع فصل زمستان و بارش مستمر برف در کوهستانها باید این هشدار همیشه در گوش ما باشد که بهمن در راه است و باید با حواس جمع و تجربه کافی قدم به کوه بگذاریم .

کوهستانها با یالها و نقابهای برفی و سینه کشهای پرشیب و پر برف و با دره های سفید پوش با خروارها برف چنان انسان را به سوی خود جلب میکند که گویی کوزه عسلی است . بله خطر مانند کوزه عسلی است که انسان را به سوی خود میخواند تا در دام خود گرفتار سازد .

کوهرو و کوه نورد عزیز بسیار هوشیار و آگاه باش و خطر بهمن را جدی بگیر . با چشم باز و هوشیاری کامل در شیبهای تند برفی نظر افکن . آنرا دست کم نگیر . هر شیب برفی را نبر و بر هر شیبی سر نخور . و در هر رد پایی عبور نکن . کسی که بهمن را نمی شناسد باید با اشخاص با تجربه به کوه برود تا هم تجربه بیاموزد و هم از خطرات مصون بماند . بدون تجربه و ندانسته درگیر شیبهای بهمنی نشوید و دیگران را به دنبال خود نکشید تا خود و دیگران را به خطر نیاندارید . تعریف بهمن : حرکت یک توده برفی .یخی سنگ و خاک را بر سطح شیب دار ناپایدار که بستری مناسب را در اثر تحریک عوامل طبیعی یا مصنوعی را بهمن گویند .

 انواع برف :

1-      برف تازه : برفی است که تازه باریده و کریستالهای آن قابل رویت است

2-      برف کهنه : برفی است که پس از باریدن در اثر تابش آفتاب به صورت دانه دانه در می آید .

 انواع برف تازه : برف تازه به چند صورت وجود دارد که در اینجا دو نوع برف خشک(پودری) و خیس (آب دار) را معرفی می کنیم .

به توده ای از هر جامد که روی شیب ریزش کند بهمن گویند. مانند بهمن برف ، بهمن شن ، ماسه و یا سنگ.
بهمن برف :

 برف بهمن به چهار نوع تقسیم می شود :
- برف شل خشک : برفی که در هوای شد می بارد و گوله نمی شود که مشخصات آن سبکی - دارا بودن اکسیژن زیاد در درون آن - بارش آن در دمای زیر صفر درجه و خطرناک ترین نوع بهمن است (بهمن پوردی) . این نوع بهمن با ایجاد حالت خفگی و مسدود کردن مجاری تنفسی باعث مرگ فرد می شود 
- برف سفت خشک  : برف شل خشکی که مدتی مانده و در اثر بخار ایجادشده از پایین و آب شدن برف رویی همراه است. 
- برف شل خیس : برفی که سنگین و آبکی است که مشخصات آن سنگینی - نداشتن اکسیژن زیاد - بارش در دمای صفر درجه - چسبیدن به لباس و گتر و راحت گلوله شدن در دست میباشد .

لایه های برف :
     - لایه پودری روی لایه یخ زده  که فشرده باشد بهمن حتمی است 
     - لایه یخ زده و فشرده روی هم که احتمال وقوع بهمن بسیار کم است .

عوامل تاثیر گزار در برف : در دمای کم برف یخ می زند پس هر چه دما پایین تر و هوا سردتر باشد احتمال ریزش بهمن کم تر است . باد باعث انباشته شدن برف و ریزش آن می شود پس افزایش وزش باد برابر با افزایش خطر بهمن است . در ارتفاع بالا برف آب نمی شود و حجم برف زیاد می شود پس احتمال بهمن بیشتر است .

هر یک متر مرکعب برف خالص 800 کیلوگرم وزن دارد


انواع بهمن (برف):
    1- تخته ای
    2- پودری یا گرده ای
    3- آبکی یا شل آب

بهمن پودری : یک بهمن عظیم پوردی ، ممکن است فشاری از 5 تا 50 تن بر مت مربع ایجاد نماید . ابر برفی گسترش یابنده ممکن است با سرعتی افزون بر 125 متر بر ثانیه (280 مایل در ساعت ) سیر نموده و پیشاپیش آن یک جریان هوای نیرومند حرکت نماید .
بهمن تخته ای :
این نوع بهمن روی یالها تشکیل می شود . این نوع بهمن ها نقاب ندارند . برف های شل خیس و سفت خشک تشکیل دهنده این نوع بهمن می باشند .
راه مقابله : از لحاض تئوری تنها راه مقابله با این نوع بهمن پریدن از روی آن می باشد.


بهمن آبکی یا شل آب :
  در موقع ریزش باعث منجمد شدن فرد می شود.


عوامل تشکیل دهنده بهمن :
      1- برف شامل خود برف و بستر زیر برف می باشد . به عبارتی حجم ؛ جنس و لایه های برف
      2- باد ( هم در ایجاد بهمن و هم در ریزش بهمن موثر است )
      3- شیب کوه
 


عوامل موثر در ریزش بهمن :
   1- درجه حرارت شامل درجه حرارت هوا و زمین .
   2- عوامل فیزیکی شامل ( باد - صدا - حیوانات - باد - زلزله - کوهنوردان و ... )
- حجم برف  :
اگر حجم برف تازه بین ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر باشد احتمال ریزش بهمن کم است .
اگر حجم برف تازه بین ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر باشد احتمال ریزش وجود دارد !.
اگر حجم برف تازه بیش از ۳۰ سانتیمتر باشد ریزش بهمن حتمی است !.

- شیب بستر : در شیب ۲۳ تا ۶۰ درجه احتمال بهمن زیاد است و در شیب های بیشتر و کمتر از این مقدار احتمال ریزش بهمن بسیار کم است . بیشترین بهمن ها در شیب ۳۰ تا ۴۵ درجه رخ داده است .
همچنین در شیب های محدب خطر بیشتر از شیب های مقعر یا فرو رفته است . در شیب محدب سرعت بهمن هر لحظه بیشتر می شود و در شیب مقعر بالعکس .

- وضعیت بستر : اگر بستر زیر برف یکنواخت باشد احتمال ریزش بهمن زیاد می شود و هر چه یکنواختی آن کمتر باشد و موانعی مانند سنگ و بوته و درخت در آن باشد احتمال ریزش بهمن کم می شود .

- باد :
چون کشور ما در نیمکره شمالی هست مسیر با از جنوب به شمال می باشد از این رو مسیر های جنوبی اغلب برای صعود مناسب ترند .
- پوشش زیر بهمن : شن اسکی - چمن - یخ
- آفتاب
- عمق برف
دهلیزها یا قیف ها (جاهایی که دره تنگ می شود)


عوامل بازدارنده از بهمن :
1- درخت ها و درختچه ها ( بهترین عامل جلوگیری کننده از بهمن می باشد )
2- سنگ ها
3- دره های کم شیب و باز
نکته :بوته ها عامل بازدارنده نیستند
 


شناخت بهمن :
با پاگذاشتن بر روی برف می توان بهمن را شناخت.
با پا گذاشتن بر روی برف برف یا فرو می رود و یا نمی رود.اگر پا در برف فرو نرود برف یخی است و اگر پا فرو برود می توان تشخیص داد که برف چند لایه است.( اگر بیشتر از یک لایه باشد خطرناک است )
اگر هنگام فرو رفتن پا ، پا سر بخورد مسیر بسیار خطرناک است.
 


عبور از بهمن :
- بهترین راه عبور از بهمن این است که بهمن را به طرف بالا صعود کنیم نه عرضی . و در صورتی که مجبور شدیم عرضی بهمن را رد کنیم.
- بستن نخ بهمن
- برای عبور از بهمن حمایت قرار نمی دهیم ( یعنی نباید فرد را با طناب یا وسیله دیگری حمایت کرد ) چرا که ممکن است بهمن فرد را تکه تکه کند.
- در هنگام عبور از بهمن ( بریدن بهمن ) باید تک تک گذشت و بدون عجله و با فاصله زیاد .( بین فواصلی که پا در برف فرو می رود نباید نفر بعد پا یا باتوم در برف فرو کند.).
- هنگام عبور از بهمن گرم ترین لباس های خود را بپوشید.
- شنای قورباغه در برف در صورت ریزش بهمن ( از لحاظ تئوری ).
- کوله پشتی را به سمت شیب و فقط یک بند آن را روی شانه می اندازیم ( کمری ، سنه بند و یا قسمت های نگه دارنده و فیکس کننده کوله را از بدن باید جدا کرد تا در صورت سقوط بهمن به توان به راحتی کوله را رها کرد ).
- حرکت به سمت عوامل بازدارنده ( مثل سنگ ها ، درختچه ها و  سایر عواملی که از زیر برف بیرون زده
- هنگام عبور از بهمن نباید صحبت کرد.
- اگر جاپای نفر قبلی خیلی عمیق است برای پر کردن جاپا از برف های همان قسمت استفاده شود.
- اگر مجبور به رد شدن از بهمن نیستیم از آن عبور نکنیم.
- انتهای طناب نفر اول را نفر دوم برای پیدا کردن همدیگر بگیرند .
- از مسیر های شناخته شده عبور کنید.
- عبور بصورت انفرادی .
- تا حد امکان از بالای محدوده بهمن و نزدیک به تاج بهمن عبور کنیم تا حجم برف کمتری بالای سرمان باشد .

 


نکاتی که اطرافیان باید به آن توجه کنند :
- دنبال کردن مسیری که فرد بهمن زده طی می کند با چشم تا زمان پایان بهمن .
- پیدا کردن نخ بهمن و وسایل فرد . گشتن نواحی پایین تر از محل شروع بهمن و حرکت فرد .
- در صورت امکان استفاده از سوند ( میله فلزی و باریک و بلند که داخل برف فرو می رود تا فرد را پیدا کنند ) .

 


محدوده بهمن : معمولا به دور از یال ها و خط الراس ها است و بیشتر بطرف مرکز خط القعرها کوه است یعنی فرو رفتگی بین دو یال و زیر خط الراس . و از بالا به پایین شامل سه بخش تاج بهمن - مسیر بهمن و انتهای بهمن می باشد .


سقوط بهمن :
- اگر برف شل یا پودری بود باید از بهمن فرار کرد و جلوی دهان را پوشاند.
- نیم متر زیر برف همه جا تاریک است .
تشخیص بالا و پایین :
چون زیر برف همه جا تاریک است و ممکن است که  در اثر سقوط بهمن در زیر برف نتوان تشخی داد که بالا کدام سمت است و برای بیرون آمدن باید به چه سمتی تلاش کرد.
  1- بیرون انداختن آب دهان
  2- ادرار ( ادرار باعث می شود که هنگام جستجو مصدوم سگ ها راحت تر مصدوم را پیدا کنند )


- نخ بهمن :
نخ بهمن طناب 3 میلی متر ی به رنگ قرمز و به طول 15 تا 50 متر است که بر روی پوسته آن فلشی در یک جهت وجود دارد.
نخ بهمن را باید طوری به بدن ، صندلی و .. وصل کرد که جهت فلش آن به سمت فرد باشد و ادامه نخ بهمن را طوری روی زمین می اندازیم که بر روی زمین کشیده شود. حال اگر بهمن سقوط کند ، گروه امداد با پیدا کردن نخ بهمن و دنبال کردن فلش به مصدوم می رسند.