بیماری حاد کوهستان واثرات الکل بر آن

آنچه که در پیش رو دارید خلاصه ای از مجموعه مطالعاتی است که در مورد بیماری حاد کوهستان(کوه گرفتگی)و اثرات الکل بر آن انجام شده است.ابتدا مروری کوتاه بر بیماری حاد کوهستان داشته و سپس اثرات الکل بر آن را بررسی می کنیم.

تعریف بیماری حاد کوهستان : بیماری حاد کوهستان به عنوان بیماریی با علائم مشخص که از سردرد خفیف تا ادم شدید مغزی و ریوی که بدنبال صعود به ارتفاعات ایجاد میشود تعریف شده است.

علائم : سردرد ،تهوع ، کاهش اشتها ، خواب آلودگی ، خستگی غیر معمول ، بی حالی ،در موارد شدید تنگی نفس و کاهش سطح هوشیاری ودر نهایت اغماء.

علائم بطور معمول در صعودهای بالای 3000 متر ایجاد شده و با بالا رفتن ارتفاع به شدت واحتمال ایجاد آنها افزوده می شود .کوه کرفتگی قابل پیش بینی نیست و تمام افراد اعم از کوهنورد و غیر کوهنورد ممکن است اثرات ناشی از کاهش اکسیژن در ارتفاعات را بصورت کوه کرفتگی تجربه کنند.

اثرات الکل بر بدن : الکل ماده ای با توانایی جذب فوق سریع در عرض چند دقیقه پس از مصرف در خون قابل شناسایی است. به علت انرژی زیاد موجود در الکل (kcal/g7.1) درطولانی مدت باعث کاهش مواد اولیه ضروری بدن میشود.بدنبال جذب سریع از سد خونی مغز عبور کرده باعث اثر مهاری بر کلیه اعمال عالی مغز میشود .

اثرات الکل بطور مستقیم به دوز (مقدار مصرف) آن بستگی دارد و این دوز در افراد مختلف متفاوت است.آثار مصرف الکل بصورت کندی کلام , عدم تعادل , نا هماهنگی حرکات , کاهش تنفس و استفراغ ودر مقادیر بالا بصورت کاهش سطح هوشیاری ودر نهایت اغماء می باشد.هم چنین الکل برسیستم های بازدارنده بر مغز نیز اثر مهاری دارد می تواند باعث ایجاد پرخاشگری و رفتارهای خشونت آمیز شود. با توضیحات داده شده تمام اثرات ناشی از الکل با هر مقدار مصرف در کوهستان می تواند مخرب وآثارزیان باری داشته باشد.

از آنجا که در ارتفاعات فشار اکسیژن پایین می با شد و بدن برای جبران آن به طور فیزیولوژیک بر تعداد تنفس می افزاید، مصرف الکل با مهار مرکز تنفس در مغز،این مکانیسم دفاعی را از بین برده وبر شدت واحتمال کوه گرفتگی می افزاید و باعث می شود فرد در ارتفاعات پایین دچار ارتفاع زدگی شود.شدت علائم توضیح داده شده به مراتب بیشتر شده وخطرایجاد ادم مغزی و ریوی را افزایش می دهد. لازم به ذکر است افرادی که از داروهای مضعف سیستم عصبی استفاده می کنند(از جمله فنو باربیتال، دیازپام و مشتقات آن وکدئین و مشتقات آن)لازم است قبل از صعود به ارتفاعات با پزشک خود مشورت نمایند و هرگز از این داروها به همراه الکل استفاده نکنند چون این داروها به همراه الکل اثر بسیار شدیدی در سرکوب مرکز تنفس دارند.

توصیه های لازم جهت پیشگیری از بیماری کوه گرفتگی مواردی که باید انجام داد:

1- مصرف مایعات را 2 یا 3بار بیشتر از مقدار معمول افزایش دهید.یادتان باشد که مصرف کافی مایعات کلید جلوگیری از بیماری حاد کوهستان است.

2- از مصرف الکل و کافئین اجتناب کنید.

3- از مصرف زیاد نمک بپرهیزید.

4- از غذاهای با مقدار کربوهیدرات بالا و چربی و پروتئین پائین استفاده کنید.

5- استراحت های متناوب را در برنامه خود بگنجانید. در صعود های سنگین، حداکثر صعود مجاز600 متر در روز توصیه شده است.

6- چند روز قبل در ارتفاعات نسبتاً بالا (2000 الی3000)هم هوایی داشته باشید.

گرمازدگی

مکانیسمهای دفاعی بدن برای مبارزه با گرمای بیش از حد عبارتند از: انبساط میرگهای سطحی پوست به حالت عرق که این انبساط زمانیکه بدن فعالیت زیادی دارد برای خروج حرارت از بدن اتفاق می افتد. غدد عرق شروع به فعالیت می کنند تا از طریق تعریق کردن حرارت اضافی بدن را خارج کنند. تنفس تند می شود تا از این طریق افزایش تبخیر آب حرارت بدن خارج شود. در خیلی از موارد افرادی که عادت به آب و هوای گرم ندارند و در این آب و هوا فعالیت بدنی زیادی انجام می دهند نمی توانند بدنشان را با این مکانیسمهای دفاعی تطبیق دهند و این مکانیسمها برای آنها کفایت نمی کند در نتیجه دچار حالتی به نام فرسودگی از گرما می شوند که در این حالت بیمار احساس ضعف، سرگیجه، تهوع و سر درد دارد. بیقرار است و به خاطر از دست دادن نمک زیاد و عدم جبران این کمبود احساس گرفتگی عضلانی در شکم و پشت خود می کند. پوست بدن مرطوب و رنگ پریده می شود و حرارت بدن ممکن است پائین تر از حد طبیعی یا در حد طبیعی باشد و در این حالت با کوچکترین فعالیتی ممکن است فرد ضعف کرده و ازحال برود.

نشانه های آفتاب زدگی

نشانه های آفتاب زدگی عبارتند از: ۱- تب ۲- تند شدن تنفس ۳- سر درد ٤- سرگیجه ٥- طپش قلب ۶- برافروخته شدن مهمترین کمک ما به کسی که آفتاب زده شده، خنک نگه داشتن تدریجی بدن اوست. همچنین ممکن است بر اثر پائین آمدن فشار خون، سرگیجه و یا اختلالاتی در بینایی ایجاد شود و یا بدن بیمار دچار تشنج گردد. زمانیکه فرد گرمازده را می خوابانیم بهتر است سعی کنیم او را به پشت خوابانده و سر و شانه هایش را بالاتر از پاها قرار دهیم. فرد آفتاب زده را باید به سایه ببریم و لباسهایش را به تدریج کم کنیم و اگر هنوز به هوش است کمی آبمیوه و یا قند و نمک به او بخورانیم ولی اگر هنوز به هوش نیامده بهتر است چیزی به او نخورانیم. در این موارد ماساژ بدنی می تواند کمک مؤثری به افراد آفتاب زده بنماید. معمولاً احساس گرفتگی عضلانی در شکم یا پشت پا و یا حتی بافتهای عضلانی وجود دارد که این به خاطر کمبود نمک است و باید نصف قاشق چایخوری نمک را در آب بریزیم و به فرد بیمار بدهیم تا بخورد و این حالت بعد از مدتی برطرف می شود. در بیشتر موارد اگر بدن فرد گرمازده با آب خنک گردد به تدریج سلامتی خود را باز می یابد اما اگر حالت تهوع ادامه یافت باید هر چه زودتر بیمار را به مراکز درمانی برسانیم

برای پیشگیری از آفتاب زدگی :

١- عدم فعالیتهای سخت در زیر آفتاب ۲- استفاده از کرم مرطوب کننده در کوهستان یا ساحل دریا ۳- استفاده از کلاه لبه دار و عینک آفتابی

سرمازدگی

مناطقی از پوست بر اثر حساسیت بیش از حد نسبت به سرما دچار قرمزی و خارش می شود . هنگامیکه پوست یک فرد حساس به سرما در معرض سرما و رطوبت قرار گیرد رگ های خون در زیر پوست برای آنکه گرما را حفظ کند بسته می شوند و این موجب می گردد تا پوست ، کرخت و بی رنگ شود . وقتیکه رگ های خونی بر اثر گرما مجدداً متسع می گردند پوست دچار قرمزی و خارش می شود . سرمازدگی معمولاً‌ در دستها و پاها و مچ پا وپشت ساق پا بوجود می آید .

ابتدا چه کار باید بکنید ؟

 - اگر فرد بدون لباس گرم کافی در هوای سرد بیرون رفته است و از خارش ناراحت است روی پوست او را پودر تالک یا آرد ذرت برای تسکین تحریک بپاشید .

 - با پوشاندن دستکش به دستهای فرداز ترکیدن پوست آسیب دیده جلوگیری کنید .

آیا مشورت با دکتر لازم است  ؟

اگر سرمازدگی د ر حد زیادی باعث ناراحتی فردمی شود به دکتر مراجعه کنید .

شما چه کمکی می توانید بکنید ؟

فرد را از قرار گرفتن در هوای سرد و مرطوب برحذر دارید

کفی های گرم را در داخل کفش فرد خود قرار دهید تا گرمای پاهای وی حفظ شود